Twee gezichten
De laatste week van december is traditiegetrouw hét moment om terug te blikken op het afgelopen jaar. Voor mij persoonlijk was 2023 natuurlijk in de eerste plaats het jaar van mijn boek: een droom die na jaren van vallen, opstaan en de nodige "schrijfuren" (zie mijn eerdere weblog) eindelijk uitkwam. Hoe de verkoop momenteel gaat weet ik niet, dat hoor ik volgend jaar wel, maar de reacties die ik krijg zijn tot nu toe allemaal positief. Complimenten van lezers, een bericht in de nieuwsbrief van de Westerkerk, een prima recensie in het online Kunsttijdschrift Vlaanderen (ze spreken van een "leesbare publicatie" die "fraai [is] vormgegeven", met "talrijke goed geduide kleurenafbeeldingen") en inmiddels ook een eerste papieren recensie. Deze stond onlangs in de National Geographic Historia, waarin werd gesproken van "een veelzijdig boek over een al even veelzijdige heerser".
Recensie van mijn boek in National Geographic Historia (nr. 6/2023)
Ook het vermelden waard is dat mijn boek inmiddels is opgenomen in de collectie van de Universitätsbibliothek Heidelberg, de oudste universiteitsbibliotheek van Duitsland. Toch wel bijzonder, om daar nu als leek tussen allemaal boeken van egyptologen te liggen!! En daar niet alleen, want ook de bibliotheek van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden heeft Seti inmiddels opgenomen in hun boekencollectie, zo valt op te maken uit de online catalogus op hun website. Overigens was ik laatst zelf in dat museum en wat blijkt? Ook in de museumwínkel is Seti momenteel te vinden, op misschien wel het mooiste plekje: met de Egyptische tempel van Taffeh direct op de achtergrond!!
Seti in de museumwinkel van het RMO, middenin de Tempelzaal
Hoewel 2023 voor mij hiermee dus vooral het jaar was van mijn boek, was het ook een jaar met twee gezichten. Afgelopen april namelijk is Bontje overleden, mijn dwerggeitje, voor wie ik bijna zestien jaar heb mogen zorgen. Dit deed ik eerst op het hertenkamp, waar ze pas een paar maanden oud was toen ik daar in 2007 begon, en daarna op het land achter het huis van mijn oom en tante. Bontje was een ontzettend lief en aanhankelijk beestje, altijd in voor een aai of een knuffel, maar toen het hertenkamp in 2018 werd overgenomen door het plaatselijke Milieu Educatief Centrum wilde het nieuwe bestuur van haar af. De reden? Ze werd te oud bevonden... Gelukkig kon ik haar met nog twee andere geiten overnemen (geiten zijn groepsdieren) en konden ze verhuizen naar het grasveld achter het huis van mijn oom en tante. Sindsdien was ze niet meer van het hertenkamp, maar van mijzelf.
Mail van de gemeente over dierenbeleid hertenkamp (oktober 2018)
Op haar nieuwe stek heeft Bontje nog vier prachtige jaren mogen leven. Elke dag buiten op een groot grasveld, zomers lekker doezelen in het zonnetje, binnen een stalletje met een laag stro, elke dag een pluk hooi en regelmatig verwend met een stukje broccoli, brood of geitensnoepje. Ik heb geen seconde spijt gehad van de stap om drie geiten over te nemen en heb het hok waarin Bontje en de twee andere geiten 's nachts verbleven elke maand met alle liefde uitgemest. De zorg voor een dier doet niet alleen dat dier goed, maar ook hun baasje. Het is dankbaar en het geeft je zelfvertrouwen (hier heb ik Bontje voor bedankt in het dankwoord van mijn boek!!), en wat is er nou mooier dan in de zomer even bij je dieren in het gras gaan zitten, en dat ze dan haar koppie in totaal vertrouwen tegen je aanlegt? Dat de andere twee geiten een diametraal ander karakter hadden was jammer, maar Bontjes oneindige vriendelijkheid maakte dat ruimschoots goed. Altijd als ik er was kwam ze naar me toe voor een aai, en als ik het pleintje bij hun stal stond te vegen bleef ze altijd lang bij me staan en volop kopjes geven. Bokkig was ze nooit, naar niemand, behalve dan naar de twee andere geiten. Toen een van deze mij een keer op de korrel had en wilde bokken, nam Bontje het zelfs direct voor me op: ze gaf die andere geit een flinke tik met haar hoorns!!
Bontje aan het grazen op haar grote groene grasveld
In maart dit jaar werd Bontje 16. Voor een geitje is dat weliswaar een heel hoge leeftijd, maar verder leek ze op dat moment nog gezond. Helaas werd ze kort daarop echter wat lusteloos, en gaandeweg de dagen daarna werd dat erger. De dierenarts is twee keer langs geweest, maar het heeft niet meer mogen baten. Ze was 'op', zo vertelde de dierenarts bij een derde en laatste bezoek. Ondanks mijn verdriet realiseerde ik me dat haar welzijn voor moest gaan, en dat betekende dat ik de moeilijke keuze moest maken waar iedereen met een huisdier vroeg of laat mee wordt geconfronteerd. Op het hertenkamp, waar geregeld wisselingen in het dierenbestand plaatsvonden, had ik Bontje ooit beloofd om haar nooit in de steek te laten en die belofte heb ik tot het allerlaatste moment waar kunnen maken. Ik heb haar vastgehouden toen ze overleed, zodat ze in vertrouwde armen was toen de dierenarts haar het prikje gaf. Dit was een verdrietig en onwerkelijk moment, waar ik af en toe nog aan terug moet denken. Maar naast verdrietig, was het ook het einde van een tijdperk. Want een maand na Bontjes overlijden zijn m'n twee andere geiten verhuisd naar een opvang voor oude dieren in Vaassen, waarmee er na jaren van zorg voor dieren (begonnen op het hertenkamp in 2007) aan dit hoofdstuk een einde kwam. 2023 bracht een boek, maar sloot ook een hoofdstuk af...
Verdriet om mijn lieve, lieve Bontje