Een bijzonder boek
De tijd vliegt. Een jaar geleden alweer ontving ik de eerste proefdruk van mijn boek over Seti I, dat begin november vorig jaar uiteindelijk in de winkel verscheen. Blijkens een handig kaartje op de website van boekhandel Libris is het boek in een aantal winkels nog direct te krijgen (groen op de kaart), maar in andere plaatsen (oranje op de kaart) is het boek niet op voorraad. Interessant hierbij is dat sommige steden, waaronder Amersfoort, Den Haag, Edam, Leeuwarden en Zwolle, eerst op groen stonden, maar inmiddels oranje zijn, wat niet anders kan betekenen dan dat daar één of meerdere exemplaren van mijn boek zijn verkocht. Dat is natuurlijk goed nieuws, net als een onlangs verschenen recensie op de website van een egyptologe. Naast een paar constructief-kritische opmerkingen waardeert zij de "fijne schrijfstijl" waarin ik Seti geschreven heb en spreekt ze allesoverziende van "een onderhoudend boek". Alle reden dus om, mocht u het boek nog niet gekocht hebben, alsnog snel naar de boekhandel te gaan ;-)
Bij boekhandel Adr. Heinen in Den Bosch is Seti nog te koop
Mijn boek over Seti heb ik volledig thuis geschreven, met behulp van de vele boeken die ik in de loop der jaren heb verzameld en tijdens het schrijfproces heb aangeschaft. Voor mijn tweede boek echter, waarmee ik inmiddels bezig ben, ligt dat een beetje anders. Hiervoor wil ik een aantal bibliotheken bezoeken, om daar bijzondere oude boeken te bekijken die van belang waren (en soms nog altijd zijn) voor de herontdekking van het oude Egypte. Eerder dit jaar was ik in de Librije van Enkhuizen om een atlas van Blaeu te bekijken en gister was ik naar Haarlem, voor een blik op een heel speciaal en vooral ook heel groot boekwerk uit de verzameling van het Teylers Museum. Het gaat om de Description de l'Égypte, die werd uitgegeven in opdracht van niemand minder dan Napoleon Bonaparte. Of zoals het op het titelblad staat: Publié par les ordres de sa majesté l'empereur Napoléon le Grand
De Description de l'Égypte, een van de topstukken uit de Teylers-collectie
De Description was het resultaat van een grote Franse expeditie naar Egypte in de jaren 1798-1801. Militair gezien werd deze missie een totale mislukking, maar behalve soldaten had Napoleon ook verschillende wetenschappers meegenomen naar de Nijl, die onder andere het land moesten inventariseren en optekenen. Tezamen maakten deze cartografen, ingenieurs, tekenaars en wiskundigen mappen vol met tekeningen van Egyptes oude monumenten. Tekeningen die de tempels laten zien zoals ze er destijds bijlagen, met veel omgevallen zuilen, losse stenen en hoog opgewaaide zandduinen. Sommige van de tempels die zij op papier zetten zijn tegenwoordig gerestaureerd, maar anderen zijn inmiddels helemaal verdwenen, waardoor ze in wezen alleen nog voortleven in de prenten uit de Description...
De ruïnes van Karnak, afgebeeld in de Description
Behalve tekeningen van de tempels, maakten de Franse geleerden ook detailstudies, kopieën van reliëfs, dwarsdoorsnedes en plattegronden, met nauwkeurig vermeld de maten van muren, zalen en zuilen. Allemaal met de hand opgemeten en op papier gezet, een ongelooflijke berg aan informatie die de Egyptische oudheid in één klap grote bekendheid gaf in Europa. Hun schetsen werden in de jaren na de expeditie uitgegeven in een serie enorme boeken: de Description de l'Égypte, die je min of meer zou kunnen zien als een bijbel van de egyptologie, een iconisch boek voor wat betreft de studie van het oude Egypte. Het Teylers Museum in Haarlem is de enige plek in Nederland waar ze een originele eerste druk van deze serie hebben, en het was dan ook een bijzonder moment om zo'n boek een keer in het echt te zien. Met een aantal foto's en een paar blaadjes met notities ben ik weer huiswaarts gekeerd, waar ik momenteel bezig ben met het tweede hoofdstuk van wat hopelijk te zijner tijd zal uitgroeien tot een tweede boek. Wordt vervolgd!
Tot in de kleinste details werden de tempels opgemeten door de Franse wetenschappers